ગુજરાત સરકાર દ્વારા સંચાલિત પંડિત દીનદયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજના એ સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત વર્ગ (SEBC), આર્થિક પછાત વર્ગ (EBC), અને વિચરતી-વિમુક્ત જાતિ (NT-DNT) ના ઘરવિહોણા અને આર્થિક રીતે નબળા પરિવારોને આવાસ પ્રદાન કરવા માટેની એક મહત્વપૂર્ણ પહેલ છે. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય સમાજના આ નબળા વર્ગોને પાકું અને ગૌરવપૂર્ણ આવાસ મળી રહે તે સુનિશ્ચિત કરવાનો છે.
યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય (Main Objective of the Scheme):
- આવાસ નિર્માણ માટે સહાય: સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત વર્ગ, આર્થિક પછાત વર્ગ, અને વિચરતી-વિમુક્ત જાતિના ઘરવિહોણા અથવા કાચા/જર્જરિત મકાન ધરાવતા પરિવારોને નવું પાકું મકાન બનાવવા માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવી.
- જીવનધોરણ સુધારવું: આવાસની સુવિધા પૂરી પાડીને લાભાર્થીઓના જીવનધોરણમાં સુધારો લાવવો.
- સામાજિક સમાનતા: સમાજના વંચિત વર્ગોને મુખ્ય પ્રવાહમાં લાવવા અને તેમને સમાન તકો પૂરી પાડવી.
વર્ષ 2025 માં સહાયની રકમ (Assistance Amount in 2025):
માહિતી મુજબ, આ યોજના હેઠળ મકાન બાંધકામ માટે ₹1,20,000/- (એક લાખ વીસ હજાર રૂપિયા) ની સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે. આ રકમ ગ્રામ્ય અને શહેરી બંને વિસ્તારોના લાભાર્થીઓ માટે લાગુ પડે છે.
નોંધ: કૃપા કરીને ધ્યાન રાખો કે ગુજરાત સરકારે તાજેતરમાં ડૉ. આંબેડકર આવાસ યોજના જેવી કેટલીક યોજનાઓમાં સહાયની રકમ વધારીને ₹1,70,000/- કરી છે. જોકે, પંડિત દીનદયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજના માટે 2025 માં સત્તાવાર રીતે ₹1,20,000/- ની રકમ નિર્ધારિત કરવામાં આવી છે. ભવિષ્યના બજેટમાં અથવા સરકારી જાહેરાતોમાં ફેરફાર થઈ શકે છે, તેથી હંમેશા નવીનતમ સત્તાવાર માહિતી તપાસવી હિતાવહ છે.
સહાયની ચુકવણી (Payment of Assistance):
આ સહાય સામાન્ય રીતે હપ્તામાં ચૂકવવામાં આવે છે, જે બાંધકામના વિવિધ તબક્કાઓ પૂર્ણ થવા પર આધારિત હોય છે.
પાત્રતાના માપદંડ (Eligibility Criteria):
પંડિત દીનદયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે નીચેના પાત્રતાના માપદંડો પૂર્ણ કરવા જરૂરી છે:
- નિવાસી: અરજદાર ગુજરાત રાજ્યનો કાયમી નિવાસી (વતની) હોવો જોઈએ.
- જાતિ: અરજદાર સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત વર્ગ (SEBC), આર્થિક પછાત વર્ગ (EBC), અથવા વિચરતી-વિમુક્ત જાતિ (NT-DNT) માંથી હોવો જોઈએ.
- આર્થિક પછાત વર્ગના અરજદારે જાતિનો દાખલો જોડવાની જરૂર નથી.
- આવક મર્યાદા: અરજદારના કુટુંબની વાર્ષિક આવક સરકારે નિર્ધારિત કરેલી મર્યાદાથી વધુ ન હોવી જોઈએ.
- ગ્રામ્ય વિસ્તાર માટે: વાર્ષિક આવક ₹1,20,000/- (એક લાખ વીસ હજાર રૂપિયા) થી વધુ ન હોવી જોઈએ.
- શહેરી વિસ્તાર માટે: વાર્ષિક આવક ₹1,50,000/- (એક લાખ પચાસ હજાર રૂપિયા) થી વધુ ન હોવી જોઈએ.
- તાજેતરના અમુક સ્ત્રોતો (જેમ કે PM Awas Yojana સંદર્ભમાં) ₹6 લાખ સુધીની આવક મર્યાદાનો ઉલ્લેખ કરે છે, પરંતુ આ યોજના માટે ઉપર મુજબની જૂની આવક મર્યાદાઓ સામાન્ય રીતે લાગુ પડે છે. સત્તાવાર વેબસાઇટ પરથી હંમેશા પુષ્ટિ કરવી.
- મકાનની સ્થિતિ: અરજદાર પાસે રહેવા માટે પોતાનું પાકું મકાન ન હોવું જોઈએ. જો કાચું મકાન અથવા જર્જરિત મકાન હોય અથવા માલિકીનો પ્લોટ હોય, તો તેઓ પાત્ર ગણાશે.
- જમીનની માલિકી: અરજદારના નામે પોતાનો પ્લોટ હોવો જોઈએ અથવા સરકાર દ્વારા ફાળવેલ પ્લોટ હોવો જોઈએ.
- અન્ય આવાસ યોજનાનો લાભ: અરજદાર કે તેના પરિવારના કોઈપણ સભ્યે અગાઉ સરકારની અન્ય કોઈ આવાસ યોજના હેઠળ લાભ લીધેલ ન હોવો જોઈએ.
- બાંધકામનો સમયગાળો: લાભાર્થીએ સહાય મળ્યાના 2 વર્ષની અંદર મકાનનું બાંધકામ પૂર્ણ કરવાનું રહેશે.
જરૂરી દસ્તાવેજો (Required Documents):
યોજના માટે અરજી કરતી વખતે નીચેના દસ્તાવેજોની જરૂર પડશે:
- અરજદારનું આધાર કાર્ડ.
- અરજદારનું રેશનકાર્ડ.
- અરજદારનો જાતિ/પેટા જાતિનો દાખલો (જો આર્થિક પછાત વર્ગના હોય તો જાતિનો દાખલો જરૂરી નથી).
- અરજદારનો કુલ વાર્ષિક આવકનો દાખલો (સક્ષમ અધિકારી દ્વારા જારી કરાયેલ).
- રહેઠાણનો પુરાવો: આધાર કાર્ડ / વીજળી બિલ / લાઇસન્સ / ભાડાકરાર / ચૂંટણી કાર્ડ / રેશનકાર્ડ પૈકી કોઈપણ એક.
- જમીન માલિકીનો આધાર/દસ્તાવેજ: દસ્તાવેજ / અકારની પત્રક / હક પત્રક / સનદ પત્રક (જે લાગુ પડતું હોય તે).
- બેંક પાસબુકની પ્રથમ પાનાની નકલ / રદ કરેલ ચેક (અરજદારના નામનું).
- પતિના મરણનો દાખલો (જો અરજદાર વિધવા હોય તો).
- મકાન બાંધકામ ચિઠ્ઠી / પ્લાન (મકાન બાંધકામ માટેની પરવાનગીનો પત્ર).
- જમીનના ક્ષેત્રફળ દર્શાવતો ચતુર્દિશા દર્શાવતો નકશો (તલાટી-કમ-મંત્રીશ્રીની સહીવાળો).
- અગાઉ કોઈ આવાસ યોજનાનો લાભ લીધો નથી તે અંગેનું સોગંદનામું (Affidavit).
- અરજદારનો પાસપોર્ટ સાઇઝનો ફોટો.
- મોબાઈલ નંબર.
અરજી કેવી રીતે કરવી? (How to Apply? - Step-by-Step Guide):
પંડિત દીનદયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજના માટેની અરજી મુખ્યત્વે ઓનલાઈન ઈ-સમાજ કલ્યાણ પોર્ટલ (e-Samaj Kalyan Portal) દ્વારા કરવામાં આવે છે.
ઓનલાઈન અરજી પ્રક્રિયા (Online Application Process):
-
ઈ-સમાજ કલ્યાણ પોર્ટલની મુલાકાત લો:
સૌ પ્રથમ, ગુજરાત સરકારના સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા વિભાગના ઈ-સમાજ કલ્યાણ પોર્ટલની સત્તાવાર વેબસાઇટ પર જાઓ: https://esamajkalyan.gujarat.gov.in/
-
નવું રજીસ્ટ્રેશન / લોગિન કરો:
- જો તમે પોર્ટલ પર નવા વપરાશકર્તા છો, તો "નવા વપરાશકર્તા નોંધણી" (New User Registration) પર ક્લિક કરીને નોંધણી કરાવો. તમારી મૂળભૂત વિગતો જેવી કે નામ, મોબાઈલ નંબર, ઈમેઈલ આઈડી વગેરે દાખલ કરો.
- જો તમે પહેલાથી જ નોંધણી કરાવી હોય, તો તમારા વપરાશકર્તા ID અને પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરીને લોગિન કરો.
-
યોજના શોધો અને પસંદ કરો:
લોગિન કર્યા પછી, પોર્ટલ પર "યોજનાઓ" (Schemes) વિભાગમાં જાઓ. ત્યાં તમને "પંડિત દીનદયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજના" અથવા "પંડિત દીનદયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજના (વિકસતી જાતિ કલ્યાણ) (NT-DNT)" નો વિકલ્પ જોવા મળશે, તેના પર ક્લિક કરો.
-
અરજી ફોર્મ ભરો:
ઓનલાઈન અરજી ફોર્મ ખુલશે. આ ફોર્મમાં માંગવામાં આવેલી તમામ વ્યક્તિગત, કુટુંબિક, આવક અને જમીન સંબંધિત વિગતો કાળજીપૂર્વક અને સાચી રીતે ભરો.
-
દસ્તાવેજો અપલોડ કરો:
નિર્દિષ્ટ ફોર્મેટ (જેમ કે PDF, JPG) અને કદમાં તમામ જરૂરી દસ્તાવેજોની સ્કેન કરેલી નકલો અપલોડ કરો. ખાતરી કરો કે દસ્તાવેજો સ્પષ્ટ અને વાંચી શકાય તેવા હોય.
-
અરજીની સમીક્ષા કરો અને સબમિટ કરો:
બધી માહિતી ભર્યા પછી અને દસ્તાવેજો અપલોડ કર્યા પછી, એકવાર સમગ્ર અરજી ફોર્મની કાળજીપૂર્વક સમીક્ષા કરો. કોઈપણ ભૂલો સુધારો. જો તમે સંતુષ્ટ હોવ, તો "સબમિટ" (Submit) બટન પર ક્લિક કરો.
-
અરજી નંબર નોંધો:
અરજી સફળતાપૂર્વક સબમિટ થયા પછી, તમને એક અનન્ય અરજી નંબર (Application Number) અથવા સંદર્ભ ID (Reference ID) પ્રાપ્ત થશે. ભવિષ્યના સંદર્ભ માટે તેને સુરક્ષિત રીતે નોંધી લો. આ નંબરનો ઉપયોગ કરીને તમે તમારી અરજીની સ્થિતિ (Application Status) પણ ટ્રૅક કરી શકો છો.
-
પ્રિન્ટઆઉટ અને ચકાસણી:
ઓનલાઈન ફોર્મ ભર્યા પછી, તેની પ્રિન્ટઆઉટ કાઢી લો. આ પ્રિન્ટઆઉટ અને તેની સાથે તમામ જરૂરી દસ્તાવેજોની સ્વ-સત્યાપિત નકલો તમારા સંબંધિત જિલ્લા વિકસતી જાતિ કલ્યાણ અધિકારીની કચેરી (Director, Developing Castes Welfare) અથવા જેમને સત્તા આપવામાં આવી હોય તે કચેરીમાં જઈને ચકાસણી (verification) માટે જમા કરાવવાની રહેશે.
અરજીની સ્થિતિ તપાસવી (Checking Application Status):
તમે ઈ-સમાજ કલ્યાણ પોર્ટલ પર "તમારા અરજીની સ્થિતિ જાણો" (Know Your Application Status) વિકલ્પનો ઉપયોગ કરીને તમારી અરજીનો વર્તમાન સ્ટેટસ ચકાસી શકો છો. આ માટે તમારે તમારો અરજી નંબર દાખલ કરવાની જરૂર પડશે.
મહત્વપૂર્ણ ટિપ્સ (Important Tips):
- સત્તાવાર માહિતી: હંમેશા ગુજરાત સરકારના સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા વિભાગની સત્તાવાર વેબસાઇટ પરથી જ નવીનતમ માહિતી અને દિશાનિર્દેશો તપાસો.
- દસ્તાવેજોની તૈયારી: અરજી કરતા પહેલા બધા જરૂરી દસ્તાવેજો તૈયાર રાખો.
- સંપર્ક: જો તમને કોઈ શંકા હોય અથવા અરજી પ્રક્રિયામાં મદદ જોઈતી હોય, તો તમારા જિલ્લાના સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા વિભાગના કાર્યાલયનો સંપર્ક કરો.
Important Link
Offical Webite : https://esamajkalyan.gujarat.gov.in/
Form : Pandit Din Dayal Upadhay Form
પંડિત દીનદયાળ ઉપાધ્યાય આવાસ યોજના એ ગુજરાત સરકાર દ્વારા આવાસ ક્ષેત્રે કરવામાં આવેલો એક મહત્વપૂર્ણ પ્રયાસ છે, જે પાત્રતા ધરાવતા પરિવારોને પોતાનું ઘર બનાવવામાં મદદ કરે છે.