શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે તમારા ઘરમાં સૌથી વધુ વીજળી કયું ઉપકરણ વાપરે છે? જવાબ જાણીને નવાઈ લાગશે, તે છે તમારું રેફ્રિજરેટર. આપણે બધા ફ્રિજને લાંબા સમય સુધી ચાલુ રાખીએ છીએ, પરંતુ તેને ક્યાં અને કેવી રીતે મૂકવું તે અંગેની એક નાનકડી ભૂલ આપણા વીજળીના બિલમાં મોટો વધારો કરી શકે છે. તમે કદાચ તમારા ફ્રિજને દીવાલને અડીને જ મૂકી દીધું હશે, કારણ કે તે જગ્યા બચાવવાનો શ્રેષ્ઠ ઉપાય લાગે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ એક એવી ભૂલ છે જે તમારા ખિસ્સા પર સીધી અસર કરે છે? આ લેખમાં, આપણે આ રહસ્ય પરથી પડદો ઉઠાવીશું અને જાણીશું કે તમારા ફ્રિજને દીવાલથી કેટલું દૂર રાખવું જોઈએ જેથી તે ઓછી વીજળી વાપરે અને લાંબા સમય સુધી ચાલે.
ફ્રિજને દીવાલથી કેટલું દૂર રાખવું જોઈએ?
ઘણા લોકો ઘરની જગ્યા બચાવવા માટે ફ્રિજને દીવાલ સાથે બરાબર અડીને મૂકી દે છે, પરંતુ આ એક મોટી ભૂલ છે. ટેકનિકલ માર્ગદર્શિકા અને નિષ્ણાતોના મતે, તમારા ફ્રિજને દીવાલથી **ઓછામાં ઓછું 2 થી 3 ઇંચ (5 થી 7.5 સેમી)** દૂર રાખવું જોઈએ. આ નાની જગ્યા તમારા ફ્રિજની કાર્યક્ષમતા અને આયુષ્ય માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
વીજળી બિલ બચાવવા માટેનો વૈજ્ઞાનિક આધાર
આપણા ફ્રિજની પાછળ એક જાળી જેવી રચના હોય છે જેને **કન્ડેન્સર કોઇલ** (Condenser Coils) કહેવાય છે. ફ્રિજનું મુખ્ય કામ અંદરની ગરમીને શોષીને બહાર ફેંકવાનું છે. આ કામ કમ્પ્રેસર અને કન્ડેન્સર કોઇલ દ્વારા થાય છે. કમ્પ્રેસર ગેસને ઠંડો કરે છે અને આ પ્રક્રિયામાં ઉત્પન્ન થતી ગરમીને કન્ડેન્સર કોઇલ દ્વારા બહાર કાઢવામાં આવે છે.
જો ફ્રિજ દીવાલથી બહુ નજીક હોય, તો આ ગરમી દીવાલ અને ફ્રિજ વચ્ચે ફસાઈ જાય છે. ગરમી યોગ્ય રીતે બહાર ન નીકળવાને કારણે કોઇલ ગરમ રહે છે. આનાથી કમ્પ્રેસર પર વધુ દબાણ આવે છે અને તેને ઠંડક જાળવી રાખવા માટે વધુ મહેનત કરવી પડે છે. જ્યારે કમ્પ્રેસર વધુ કામ કરે છે, ત્યારે તે વધુ વીજળી વાપરે છે, જેના પરિણામે તમારું **વીજળીનું બિલ વધી જાય છે**.
ત્રણ મુખ્ય ફાયદા: શા માટે આ જરૂરી છે?
ફ્રિજને દીવાલથી યોગ્ય અંતરે રાખવાથી તમને ત્રણ મોટા ફાયદા થાય છે:
- વીજળીના બિલમાં ઘટાડો: જ્યારે ફ્રિજની પાછળ હવા યોગ્ય રીતે ફરતી રહે છે, ત્યારે કન્ડેન્સર કોઇલ ઠંડા રહે છે. આનાથી કમ્પ્રેસરને ઓછું કામ કરવું પડે છે અને **વીજળીનો વપરાશ ઘટી જાય છે**. આ એક નાનો ફેરફાર મહિનાના અંતે તમારા બિલમાં મોટો ફરક લાવી શકે છે.
- ફ્રિજનું આયુષ્ય વધે: જ્યારે કમ્પ્રેસર પર ઓછું દબાણ આવે છે, ત્યારે તે લાંબા સમય સુધી સારી રીતે કામ કરે છે. ફ્રિજનું મુખ્ય અને સૌથી મોંઘું અંગ કમ્પ્રેસર જ છે. જો કમ્પ્રેસર લાંબું ચાલે, તો તમારા ફ્રિજનું આયુષ્ય પણ વધી જાય છે.
- કાર્યક્ષમતામાં સુધારો: ફ્રિજને ઠંડક જાળવી રાખવા માટે ઓછી મહેનત કરવી પડતી હોવાથી, તે વધુ કાર્યક્ષમ રીતે કામ કરે છે. આનાથી ફ્રિજની અંદરનું તાપમાન સ્થિર રહે છે અને તેમાં રાખેલી વસ્તુઓ વધુ સમય સુધી તાજી રહે છે.
ફક્ત દીવાલ જ નહીં: અન્ય મહત્વપૂર્ણ ટિપ્સ
ફ્રિજને ફક્ત પાછળથી જ નહીં, પરંતુ અન્ય જગ્યાઓથી પણ યોગ્ય અંતરે રાખવું જરૂરી છે:
- બાજુની જગ્યા: ફ્રિજને બંને બાજુથી પણ દીવાલ કે કેબિનેટથી **ઓછામાં ઓછું 1 ઇંચ (2.5 સેમી)** દૂર રાખવું જોઈએ. આ ખાસ કરીને બિલ્ટ-ઇન ફ્રિજ માટે મહત્વનું છે.
- ઉપરની જગ્યા: જો ફ્રિજની ઉપર કોઈ કેબિનેટ હોય, તો તેની વચ્ચે પણ થોડી જગ્યા હોવી જોઈએ. સામાન્ય રીતે 1 થી 2 ઇંચની જગ્યા પૂરતી છે.
- ગરમીના સ્ત્રોતથી દૂર રાખો: ફ્રિજને એવી જગ્યાએ ન મૂકવું જોઈએ જ્યાં સીધો સૂર્યપ્રકાશ આવતો હોય કે ચૂલા, ઓવન કે રેડિએટર જેવા ગરમી ઉત્પન્ન કરતા સ્ત્રોતો નજીક હોય. ગરમીના સંપર્કમાં આવવાથી ફ્રિજને ઠંડક જાળવી રાખવા માટે વધુ મહેનત કરવી પડે છે.
તમારા ફ્રિજની સ્થિતિ જાતે તપાસો
જો તમે તમારા ફ્રિજને દીવાલની ખૂબ નજીક મૂક્યું હોય, તો જાતે જ એક નાનો પ્રયોગ કરો. ફ્રિજની પાછળ હાથ રાખીને અનુભવો કે તે કેટલું ગરમ છે. જો તે ખૂબ જ ગરમ લાગે, તો તરત જ તેને થોડું દીવાલથી દૂર ખસેડો. થોડા કલાકો પછી ફરીથી તપાસ કરો. તમે અનુભવશો કે ગરમી ઓછી થઈ ગઈ છે. આ દર્શાવે છે કે હવા યોગ્ય રીતે ફરી રહી છે અને તમારું ફ્રિજ હવે વધુ કાર્યક્ષમ રીતે કામ કરી રહ્યું છે.
FAQ (વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો)
હા, ફ્રિજને દીવાલને અડાડીને રાખવાથી તેની પાછળની ગરમી બહાર નીકળી શકતી નથી, જેનાથી ફ્રિજને વધુ મહેનત કરવી પડે છે અને વીજળીનો વપરાશ વધે છે.
કન્ડેન્સર કોઇલ પર ધૂળ જમા થવાથી તેની ગરમી બહાર ફેંકવાની ક્ષમતા ઘટી જાય છે. તેને વર્ષમાં ઓછામાં ઓછું એકવાર સાફ કરવાથી ફ્રિજની કાર્યક્ષમતા જળવાઈ રહે છે.
હા, ફ્રિજ જેટલી ઠંડી જગ્યાએ હોય, તેટલું ઓછું તેને ઠંડક જાળવી રાખવા માટે કામ કરવું પડે છે. તેથી, તેને ઠંડી અને હવાની અવરજવરવાળી જગ્યાએ રાખવું ફાયદાકારક છે.