સરેરાશ માસિક બેલેન્સ (AMB) એ એવી રકમ છે જે તમે મહિના દરમ્યાન તમારા બચત ખાતામાં સરેરાશરૂપે જાળવી રાખવી પડે છે. દરેક બેંક અને તેનામાંના ખાતાના પ્રકાર અનુસાર આ મર્યાદા જુદી જુદી હોય છે.
જો ખાતું મર્યાદા કરતા ઓછી રકમ ધરાવે છે તો બેંકો દંડ (penalty) વસૂલ કરે છે.
🇮🇳 દેશની ચાર મોટી બેંકોની ન્યૂનતમ બેલેન્સ વિગતો
અહીં દેશની ટોચની ચાર બેંકો – HDFC Bank, SBI, ICICI Bank અને Punjab National Bank ની લઘુત્તમ બેલેન્સ માગણીઓ અને દંડની વિગતો છે:
🏦 HDFC Bank
- શહેર / મેટ્રો વિસ્તારો: ₹10,000
- અર્ધ-શહેરી વિસ્તારો: ₹5,000
- ગ્રામીણ વિસ્તારો: ₹2,500
- દંડ: ₹150 થી ₹600 સુધી
📌 નોંધ: જો તમે તમારા ખાતામાં વધુવાર લઘુત્તમ બેલેન્સ જાળવી નથી શકતા, તો બેંક તમારું ખાતું નિષ્ક્રિય બનાવી શકે છે.
🏦 State Bank of India (SBI)
- માર્ચ 2020થી SBI એ ન્યૂનતમ બેલેન્સ લાદવું બંધ કર્યું છે.
- કોઈ પણ ગ્રાહક માટે હવે લઘુત્તમ બેલેન્સ જાળવવાની ફરજ નથી.
- તમામ શહેર અને ગ્રામ વિસ્તાર માટે Zero Balance Account ઉપલબ્ધ છે.
- દંડ: ❌ નથી
📢 આ નિર્ણય પછી SBI ના લાખો ગ્રાહકોને રાહત મળી છે.
🏦 Punjab National Bank (PNB)
- મેટ્રો / શહેરી વિસ્તારો: ₹2,000
- અર્ધ-શહેરી વિસ્તારો: ₹1,000
- ગ્રામીણ વિસ્તારો: ₹500
- દંડ: ₹100 થી ₹600 સુધી – વિસ્તારો અને ખાતા પ્રકાર પર આધારિત
📌 અહીં “General Savings Account” માટે નિયમો વધુ કડક છે.
🏦 ICICI Bank
- મેટ્રો / શહેરી વિસ્તારો: ₹10,000
- અર્ધ-શહેરી વિસ્તારો: ₹5,000
- ગ્રામીણ વિસ્તારો: ₹2,000
- દંડ: ₹100 થી ₹600 સુધી
📢 ICICI ખાતા માટે “Regular Savings Account” માં વધારે બેલેન્સ જાળવવા પડે છે. ઓછું બેલેન્સ થવાથી દર મહિને દંડ લાગે છે.
📊 સરખામણી ટેબલ (Comparison Table)
બેંકનું નામ | મેટ્રો / શહેર | અર્ધશહેર | ગ્રામિણ | દંડ (પેનલ્ટી) |
---|---|---|---|---|
SBI | ❌ | ❌ | ❌ | ❌ (કોઈ દંડ નથી) |
HDFC Bank | ₹10,000 | ₹5,000 | ₹2,500 | ₹150 – ₹600 |
ICICI Bank | ₹10,000 | ₹5,000 | ₹2,000 | ₹100 – ₹600 |
PNB | ₹2,000 | ₹1,000 | ₹500 | ₹100 – ₹600 |
🤔 બેંકો ન્યૂનતમ બેલેન્સ શા માટે રાખે છે?
- બેંકને ખાતા ચલાવવા માટે સર્વર, સ્ટાફ, ટેકનોલોજી, મેઇન્ટેનન્સ વગેરે ખર્ચ થાય છે.
- લઘુત્તમ બેલેન્સ થવાથી બેંકને ફંડ મળે છે અને ઓપરેશન ખર્ચ આવરી શકે છે.
- ગ્રાહકની જવાબદારી પણ વધે છે કે તે ખાતા વ્યવસ્થિત રીતે ચલાવે.
✅ દંડથી કેવી રીતે બચી શકાય?
- 🔁 Auto Transfer સેટ કરો – તમારા મુખ્ય ખાતામાંથી બચત ખાતામાં નક્કી રકમ દર મહિને ટ્રાન્સફર કરો.
- 🧾 Zero Balance Account પસંદ કરો – જો ન્યૂનતમ બેલેન્સ રાખવો મુશ્કેલ હોય તો Jan Dhan Yojana, SBI Basic Account કે Paytm Bank જેવા વિકલ્પો અપનાવો.
- 📱 મોબાઇલ એપમાં એલર્ટ સેટ કરો – ખાતું જાંસો રાખો અને બેંકિંગ નોટિફિકેશન્સથી પરિચિત રહો.
- 📊 માસિક AMB કેલ્ક્યુલેટ કરો – દરેક દિવસનું બેલેન્સ ઉમેરો અને તેને મહિના ના દિવસોથી વિભાજિત કરો.
🔐 આખરે શું જાણવું જોઈએ?
- લઘુત્તમ બેલેન્સ રાખવું એ માત્ર નિયમ નથી પણ તમારી નાણાકીય શિસ્ત માટે જરૂરી છે.
- તમારી બેંકના નિયમો જાણવા માટે તેમની વેબસાઈટ અથવા કસ્ટમર કેરમાં સંપર્ક કરો.
- જો તમને લાગતું હોય કે દર મહિને દંડ ભરવો પડે છે, તો Zero Balance Account એ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે.